Rzeszów zyskał nowe centrum komunikacyjne i kulturalne

Uroczystość oficjalnego oddania do użytku odnowionego i zmodernizowanego kolejowego Dworca Głównego w Rzeszowie odbyła się w czwartek po południu. - Wiem, że na ten moment pasażerowie kolei czekali długo. Cieszę się, że dziś następuje ta upragniona chwila. Chciałbym bardzo serdecznie podziękować władzom samorządowym - Panu Prezydentowi Konradowi Fijołkowi za współpracę. Wiemy, że modernizacja tego budynku jest wkomponowana w szerszą inwestycję, która dotyczyła uporządkowania, przebudowania miejskiego terenu, który otacza dworzec - mówił podczas uroczystości w Rzeszowie Dariusz Klimczak, Minister Infrastruktury.

- To wielka radość i duma, że możemy oddać ten dworzec do dyspozycji mieszkańców. Rzeszów zawsze był miejscem szczególnym na mapie kolejowej Polski. Miejscem łączącym zachód ze wschodem, południe z północą. Obecnie odgrywa on jeszcze ważniejszą rolę ze względu na trudną sytuację międzynarodową, trudną sytuację tuż za granicą. Zmodernizowany dworzec w Rzeszowie tworzy tak naprawdę taką bramę do Podkarpacia - tu łączy się kolej z innymi rodzajami transportu dając komfort tym, dla których jesteśmy - pasażerom - powiedział Alan Beroud, Prezes Zarządu PKP S.A.

- Chciałbym bardzo serdecznie podziękować Panu Ministrowi i Panu Prezesowi PKP S.A. za osobiste uczestnictwo w tak ważnym dla miasta wydarzeniu jakim jest otwarcie przebudowanego głównego dworca kolejowego oraz za to, że Rzeszów jest postrzegany przez polski rząd jako miasto ważne i strategiczne. Jako samorząd staramy się wkładać jak najwięcej pracy i energii w to, by przywrócić renesans kolei - mówił Konrad Fijołek, Prezydent Rzeszowa. - Bardzo cieszymy się z przebudowanego dworca - to będzie prawdziwe centrum miasta. Nie tylko komunikacyjne, ale także kulturalne i społeczne. Wszystkie powierzchnie, jakie będą na tym dworcu, a które nie będą służyć obsłudze ruchu pasażerskiego, jako miasto wynajmiemy. I w tych wynajętych przestrzeniach będzie toczyło się życie kulturalne, społeczne, artystyczne, wystawiennicze. Będzie tu i filia biblioteki, i filia naszej instytucji kultury - Estrady Rzeszowskiej oraz Rzeszowskiego Domu Kultury. Tu będzie tętniło życie - dodał Prezydent Rzeszowa.

Rzeszowskie Centrum Komunikacyjne - część miejska

Wielki projekt komunikacyjny w Rzeszowie składał się z dwóch części: realizowanej przez miasto i przez PKP. Od 1 marca 2024 r. miasto oddało do użytku Rzeszowskie Centrum Komunikacyjne - inwestycję wartą 65,95 mln zł.

Centrum składa się z trzech zasadniczych elementów:

• Dwupoziomowego układu komunikacyjnego - na poziomie "0" znajdują się perony i stanowiska autobusowe, przystanki przesiadkowe, zadaszenia, stojaki rowerowe Bike&Ride, ładowarki dla autobusów elektrycznych, a także nowe nasadzenia zieleni i instalacje fotowoltaiczne. Na poziomie -1 powstał wielostanowiskowy parking, postój taxi i podziemne dojście do peronów PKP.


• Układu drogowego i transportowego - przebudowano ul. Bardowskiego i Grottgera, wybudowano rondo na skrzyżowaniu ul. Asnyka i ul. Grottgera, zmodernizowano układ komunikacyjny dla autobusów, wprowadzono nowoczesny system ITS, tablice informacji pasażerskiej i monitoring.


• Przebudowanego Placu Dworcowego - przestrzeń zyskała nową aranżację, lepiej integrującą transport autobusowy, kolejowy, rowerowy i pieszy.
  Dworzec Rzeszów Główny - inwestycja PKP S.A.

Modernizacja dworca prowadzona była w latach 2022-2025 przez PKP S.A. i firmę Budimex S.A., w formule "zaprojektuj i buduj". Wartość inwestycji to 48,5 mln zł, przy wsparciu środków z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej.

Najważniejsze efekty:

• przywrócenie modernistycznego wyglądu z lat 60. XX wieku,


• przestronny, jasny hol o powierzchni 350 m² z lamelowym sufitem i nowoczesnym oświetleniem,


• konserwacja historycznych mozaik,


• nowe tablice elektroniczne, zegar, gabloty i ławki z portami USB,


• pełna dostępność dla osób z niepełnosprawnościami,


• energooszczędne systemy grzewcze i wentylacyjne z odzyskiem ciepła, stolarka okienna i drzwiowa,


• bezpośrednie zejście na poziom -1 z parkingiem, toaletami i lokalami usługowymi.

Historyczne znaczenie

Dworzec Rzeszów Główny to obiekt o bogatej przeszłości. Pierwsza stacja kolejowa powstała tu w 1858 roku wraz z doprowadzeniem linii Kolei Galicyjskiej Karola Ludwika. W kolejnych dekadach budynek był przebudowywany - m.in. w latach 1889 -1890 (stacja węzłowa, wiata peronowa), 1908 - 1909 (rozbudowa w stylu secesyjnym), 1961-1962 (modernistyczna przebudowa). Dworzec ucierpiał podczas I wojny światowej (spalony przez wycofujących się Rosjan) i II wojny światowej (bombardowania w 1939 r.). Dzisiejsza modernizacja, prowadzona pod nadzorem konserwatorów, uszanowała jego powojenną modernistyczną tożsamość, zachowując elementy o najwyższej wartości historycznej.

Dworzec jako centrum kultury

Nowością jest także nadanie dworcowi funkcji kulturalnych. W budynku powstaje Biblioteka na Dworcu - otwarta przestrzeń z książkami, czytelnią, kawiarnią, miejscem spotkań autorskich, warsztatów i koncertów. To rozwiązanie unikatowe w skali kraju, łączące podróżowanie z kulturą i edukacją.

Miasto chciałoby również ożywić puste tereny kolejowe, takie jak zabytkowa hala wachlarzowa, które mogą stać się przestrzenią nowoczesnej kultury, wydarzeń społecznych i artystycznych.
Rzeszowskie Centrum Komunikacyjne jest częścią dużego projektu transportowego o wartości 253,15 mln zł, z czego 179,1 mln zł stanowiło dofinansowanie unijne.